De ELIDA schaal is een document dat gaat over de inschatting van het verlies van onafhankelijkheid in de dagelijkse activiteiten. ELIDA staat voor de Engestalige term hiervoor, namelijk de "Estimation of Loss of Independence in Daily Activities"

U kan de ELIDA schaal, vertaald door W. Brusselmans, C.L.N.R., U.Z.Gent, hier downloaden.

Bijna de helft van de arbeidsongevallen wordt geregeld zonder dat er enige arbeidsongeschiktheid is geweest. U werd in dat geval alleen vergoed voor uw eventuele medische kosten en verplaatsingskosten, tenminste als de verzekeringsonderneming het ongeval heeft aanvaard. Vanaf de datum van uw ongeval is er wel een herzieningstermijn van 3 jaar ingegaan. Tijdens die herzieningstermijn kan uw arbeidsgeschiktheid worden herzien indien uw gezondheidstoestand toch zou verergeren als gevolg van uw arbeidsongeval. 

Indien uw arbeidsongeval wel tot een arbeidsongeschiktheid heeft geleid, verschilt de regeling van uw arbeidsongeval naargelang de verzekeringsonderneming uw ongeval als arbeidsongeval heeft erkend of niet.

1. De verzekeringsonderneming heeft u ongeval als arbeidsongeval erkend
2. De verzekeringsonderneming heeft geweigerd om uw ongeval als arbeidsongeval te erkennen
3. De verzekeringsonderneming twijfelt om uw ongeval als arbeidsongeval te erkennen

De OBSI (officiële Belgische schaal tot vaststelling van de graad van invaliditeit) is niet dwingend. Het is oude een tekst uit het Belgisch Staatsblad om de oorlogsslachtoffers te vergoeden. Het vormt voor de verzekeringsmaatschappijen een leidraad om de definitieve vergoedingen voor te stellen in de wettelijke overeenkomst- vergoeding.

Het begrip blijvende arbeidsongeschiktheid heeft niet dezelfde betekenis in het strafrecht, het burgerlijke aansprakelijkheidsrecht en het arbeidsongevallenrecht. De toekenning in gemeenrecht van een bepaald percentage blijvende arbeidsongeschiktheid is dan ook niet determinerend inzake arbeidsongevallen. Dit betekent dat volgens wet arbeidsongevallen het begrip arbeidsongeschiktheid anders kan zijn dan in gemeen recht.

Wat is gemeen recht?

Het slaat op elke verliespost die niet in de wet arbeidsongevallen kan vergoed worden. 

In wet arbeidsongevallen is de OBSI /de officiële Belgische schaal tot vaststelling van de graad van invaliditeit niet dwingend van toepassing. Wanneer een zaak in een expertise voor de arbeidsrechtbank wordt behandeld dan zal de OBSI slechts een illustratie zijn. Het slaat alleen op puur lichamelijke ongeschiktheid. Niet arbeidsongeschiktheid.

Het is normaal dat het percentage ongeschiktheid dat voor een bepaalde verwonding wordt toegekend niet overeenkomt met de graad van economische ongeschiktheid. Dit wil zeggen, verlies van potentieel op de arbeidsrechtbank.

Wat wordt hierover geschreven in de rechtsleer?

Hieronder citeren we:
1. Ankaert
2. V. Verdeyen
3. J.Put in arbeidsongevallen, ARON aflevering 54 (augustus 2019)

Citaat:” (1) De vaststelling dat de aansprakelijke derde enkel werd veroordeeld wegens het toebrengen van slagen en verwondingen zonder blijvende ongeschiktheid tot het verrichten van persoonlijke arbeid verhindert de arbeidsrechtbank dan ook niet een deskundige aan te stellen om na te gaan of de getroffene voor de toepassing van de Arbeidsongevallenwet een blijvende arbeidsongeschiktheid vertoont. (2) De officiële Belgische schaal tot vaststelling van de graad van invaliditeit (OBSI) is niet imperatief van toepassing in de arbeidsongevallenwetgeving en vormt daar slechts een gewone aanwijzing; (3) en dan alleen nog maar voor de zuiver fysieke ongeschiktheid. (4) Het percentage ongeschiktheid dat in die schaal wordt toegekend voor een bepaald letsel, komt daarom niet overeen met de economische ongeschiktheid. (5)

Een expertiseverslag van een wetsdokter die in opdracht van de rechtbank een deskundig onderzoek uitvoert, vormt een advies voor de rechtbank. Het heeft niet de kracht van een bindend expertiserapport voor de rechtbank. Het is de arbeidsrechtbank die vaststelt wat de weerslag is van de fysieke invaliditeit op het economisch potentieel.

Wanneer de rechtbank en de advocaten van beiden partijen het advies van de expert aannemelijk vinden, dan is er sprake van bekrachtiging van deskundig verslag. Voor de gerechtsdienaars citeer ik hierna de toepasselijke rechtspraak zoals te vinden in JURA - KLUWER digitale bibliotheek 
(6)Arbh. Brussel 20 september 1974, AR nr. 1289, onuitg.; Arbh. Brussel 10 januari 2011, Soc.Kron. 2011, 258; Arbh. Brussel 26 november 2012, RGAR 2013, afl. 6, nr. 14992.
(7)Arbrb. Charleroi 18 februari 1971, TSR 1972, 54; Arbh. Brussel 26 juni 2006, onuitg.
(8)Arbh. Brussel 11 februari 1980, RGAR 1981, nr. 10321.

Het is de taak van de rechtbank om de vermindering van de waarde op de arbeidsmarkt te beoordelen. Om de kansen van nieuwe aanwerving bij een andere werkgever af te wegen zal de rechtbank rekening houden met sociaal-economische factoren. Die toetsstenen zijn niet wettelijk vastgelegd.

Het is een steeds weerkerende vraag die patiënten bij behandelende artsen en raadsdokters stellen: “dokter, waarop is dat percentage van x % dan gebaseerd ? Zal ik dat % aannemen?” Hierop kan geen rekenkundig antwoord op worden gegeven. De experten hebben geen exacte meetlat. En als het dan toch met een meetlat moet gequoteerd worden dan spelen de volgende rekbare begrippen mee.
Een mengeling van waardering van de volgende parameters:
 vakkennis
 behaalde diploma’s
 reeds doorlopen carrière
 leeftijd
 omscholingsmogelijkheden (Nederlandstalig?, kan met de pc werken?, geletterd of niet?)
 de economische situatie, conjunctuur (niemand weet of er nog pandemieën volgen die onze economie blokkeren)

Wat is hierover in de rechtsleer te vinden?

We citeren ARON, ibidem blz 147

Hoe vakkundig de arts-deskundige ook is op medisch vlak voor het beoordelen van de fysieke invaliditeit, toch komt het aan de rechter toe de weerslag van de fysieke invaliditeit op het economisch potentieel te bepalen (6), eventueel na aanstelling van een andere deskundige. (7) Het verslag van de deskundige geldt als advies waarvan het de rechter vrij staat af te wijken. Om de heraanwervingskansen van de getroffene te bepalen en de socio-economische factoren vast te stellen die zullen moeten in acht genomen worden om de graad van blijvende arbeidsongeschiktheid te ramen, kan de rechter een psychotechnicus aanstellen, die geen arts is, voorzover de opdracht die hem wordt toevertrouwd geen medisch karakter heeft. (8) De psychotechnicus, be-last met de weerslag van de economische en sociale factoren, mag in de beoordeling van de kansen tot herklassering van de getroffene evenwel de ongeschiktheden, voort-spruitend uit de medische invaliditeit, niet miskennen. De verschillende elementen die de arbeidsongeschiktheid uitmaken, vormen een geheel dat moeilijk te splitsen is. (9)

Er is een schrijnend tekort aan de zogenaamde psycho technici om de rechtbank advies te geven. In Vlaanderen wordt soms ergoloog Eric Brosens te Edegem aangesteld. Deze is een jurist die zich verder heeft bekwaamd in ergologie. Deze ergoloog wordt “domeindeskundige genoemd”.  Hij kan als expert door de gerechtsdeskundige voor bijstand worden ingeschakeld.

Als specialist verzekeringsgeneeskunde had ik de eer om doortastende studies van deze ergoloog te verwerken in mijn adviezen voor de slachtoffers en rechtbanken. In de rechtspraak van de arbeidsrechtbanken en arbeidshoven in gans Vlaanderen merken we meer en meer dat de magistraten meer oog willen hebben aan de concrete arbeidssituatie op de algemene arbeidsmarkt. Door de toename van personeel uit bijvoorbeeld de Oostbloklanden, met een specifieke vakkennis op de meest uiteenlopende domeinen, wordt de concurrentiepositie vanuit een andere optiek bekeken. Bijvoorbeeld vitale zestig minners bieden hun skills aan in sectoren met knelpuntberoepen. Bijvoorbeeld de hoefsmid voor de manèges van de politie en private manèges, kraanmannen en kraanvrouwen in de havens van Antwerpen en Zeebrugge die geen last hebben van hoogtevrees. Of sterke mannen die onze grachten graven voor bekabeling onder voetpaden.

Volgens de Belgische grondwet mag er niet gediscrimineerd worden. de nationaliteit mag geen factor zijn bij het evalueren van het concurrentievermogen op de arbeidsmarkt. In wezen kan het niet meespelen bij het bepalen van de blijvende arbeidsongeschiktheid. In het algemeen wordt de nationaliteit van het slachtoffer uit de beoordeling geweerd. Daarover bestaat rechtsleer en rechtspraak die we in dit kort bestek achterwege laten. Het is te raadplegen in AARON ibidem blz.153.

We kunnen niet naast het feit dat de arbeidsmarkt volledig in beweging is. Volgens de krant de standaard spreekt 1 op 2 kinderen in een lagere school van de stad Antwerpen thuis geen Nederlands als moedertaal.

In een aparte titel worden de toetsstenen van sociaal-economische aard behandeld. Zie hierover ook mijn e-book: “ Expertise arbeidsongevallen in mensentaal” www.centrum-letselschade.be”.

U is langdurig ziek. U krijgt een oproeping om te zien of u terug kan gaan werken in een of andere functie. Sommige van mijn patiënten zijn twijfelgevallen: geen zware arbeidsongeschiktheid en dus mogelijk inzetbaar in een lichtere job met weinig fysieke inspanningen.

Er bestaan veel lichte functies waarin invaliden kunnen ingeschakeld worden.

De adviserende arts van de ziekte- en invaliditeitsverzekering is een van de partijen die een re-integratietraject kan opstarten. Hoe gaat dat in zijn werk? Wat is het verschil met trajecten die door werkgever of werknemer worden opgestart?

Hoe word ik betaald ?

De re-integratiewetgeving laat niet alleen werknemers en werkgevers toe om op eigen initiatief een traject op te starten voor een langdurig zieke werknemer. Ook de adviserende arts van de mutualiteit kan dat doen.

Waarom start de mutualiteit een re-integratietraject?

Vanuit de FOD Volksgezondheid hebben de mutualiteiten objectieven gekregen om langdurig zieken te re-integreren. Eind 2018 werd ongeveer 17% van de re-integratietrajecten opgestart door de mutualiteit. Een cijfer dat nog zal toenemen.

Hoe wordt dat opgestart ?

Een eerste selectie door de mutualiteit bepaalt welke langdurige zieke werknemers in aanmerking komen.

De eerste maand dat een werknemer uitvalt en niet kan komen werken valt hij terug op gewaarborgd loon. De werkgever betaalt hem of haar in die periode verder uit.

Vanaf de tweede maand ziekte voorziet de mutualiteit in een uitkering. Op het einde van de tweede maand gaat ze na of de werknemer binnenkort opnieuw aan de slag kan. Is dat binnenkort het geval (bv. na een gebroken been), dan gebeurt er verder niets. Kijkt de werknemer aan tegen een (zeer) lange revalidatie (bv. therapie na kanker), dan is een re-integratietraject ook niet aan de orde. Alle andere situaties van langdurige ziekte komen wel in aanmerking.

De adviserende arts stuurt deze medewerkers door naar de bedrijfsarts. Die laatste beoordeelt of er van re-integratie sprake kan zijn.

Geen voldoende “ verlies van economisch vermogen”: wat betekent dat ?

De wetgeving rond ziekte- en invaliditeitsuitkeringen bepaalt dat artsen van de mutualiteit het ‘economisch vermogen’ van werknemers in verhouding tot hun gezondheid kunnen beoordelen.

Om geschikt te zijn voor de arbeidsmarkt, moet een werknemer minstens 66% arbeidsgeschikt zijn. De eerste zes maanden kan bekeken worden of het nog mogelijk is om binnen de eigen beroepscategorie te worden tewerkgesteld. Daarna wordt breder op de arbeidsmarkt gekeken.

Zo kan het gebeuren dat in de loop van een re-integratietraject de mutualiteit constateert dat er geen economisch onvermogen meer is. De werknemer wordt op dat moment geschorst door de mutualiteit en verliest zijn uitkering. Omdat het over een lopend re-integratietraject gaat, springt de RVA financieel bij. De werkgever moet dan een C3.2 uitschrijven, vanwege overmacht door tijdelijke werkloosheid.

Ook tijdens een re-integratietraject dat niet door de mutualiteit is opgestart, kan de mutualiteit vaststellen dat er geen 2/3^de economisch onvermogen meer bestaat.

Wie betaalt de kosten van een door de mutualiteit opgestart re-integratietraject?

De welzijnswetgeving bepaalt dat de werkgever de kosten moet dragen van de verplichte medische onderzoeken in het kader van de welzijnswetgeving. Dat geldt dus ook voor het re-integratieonderzoek, ongeacht wie het aangevraagd heeft.

Is er een verschil met trajecten die opgestart worden door werknemer of werkgever?

In principe niet. Er is wel een uitzondering. Wanneer de adviserende arts een traject opstart dan neemt de bedrijfsarts geen beslissing E (re-integratie nog niet mogelijk om medische redenen).

Voor betwistingen kan u bij de arbeidsrechtbank terecht.. Het is aangewezen op een advocaat te nemen die ervaring heeft in medisch recht en verdediging slachtoffers. Dat heet “ letselschade advocaat “.

De bedoeling van dit boekje is om het slachtoffer wegwijs te maken. 

In mensentaal !

Dokter Mike-Michel Van Loo en collega’s van Centrum Letsel&Schade Expertise hebben een jarenlange ervaring in de behandeling van dossiers van arbeidsongevallen. Uit de grote hoeveelheid archief materiaal is een keuze gemaakt. De meest voorkomende vragen sinds jaren therapie en verdediging zijn opgelijst.

Met de bedoeling het slachtoffer snel en doeltreffend te helpen werden in dit boekje de voornaamste pistes opgenomen. Er worden bewust bepaalde onderwerpen overgeslagen (zoals het dodelijk ongeval). Ook berekeningswijzen van wettelijke vergoedingen laten we over aan de gespecialiseerde diensten. We bedanken nogmaals de maatschappelijk werkers van het FONDS ARBEIDSONGEVALLEN ( thans Fedris) die kosteloos de slachtoffers te woord staan in de regionale loketten.

In de schoot van INSTITUUT MEDISCHE VERDEDIGING is het initiatief ontstaan om de patiënt in gewone mensentaal te documenteren. Er is in de werkgroep vastgesteld dat dezelfde vragen systematisch voorkomen in het dokterskabinet. Deze samenvatting zal nuttig zijn voor elke arts, kinesist, maatschappelijk werker. We kunnen niet voor iedereen een volledig antwoord geven.

In een streven naar eenvoud wordt eenvoudige terminologie gebruikt. De vakpersonen die in dit boek daar wel naar zoeken vinden zeker hun gading in de databanken van de gespecialiseerde bibliotheken, google, allerhande publicaties. We kunnen de vaklieden zoals dokters, advocaten, vakbonden, via andere wegen zeker helpen bij het opstellen van vorderingen voor de rechtbank. Wij doen de medische omkadering. We geven ook bijstand voor het goed verloop van de medische expertise.

Voor degene die meer gedetailleerde informatie wil: u kan ons team van Centrum Letsel Schade Expertise via mail vragen stellen. Al degenen die werkzaam zijn in de behandeling van arbeidsongevallen worden uitgenodigd om ons te documenteren met informatie die voor ons boekje van dienst kan zijn. Het slachtoffer is ermee gediend. De geneeskunde evolueert . Nuttige voorbeelden uit de rechtspraak en expertise beslissingen zijn welkom. Stuur ons uw opmerkingen gerust op. We houden ook rekening met uw correcties of vernieuwingen die ons worden gesignaleerd.

Dokter Michel Van Loo

Dokter Jan Claessens

Dokter Serge Privalenko

Met dank aan advocaat Ward Van Loo. Deze letselschade advocaat werkte mee aan de informatie rond wetgeving.

---

U kan het ebook door hier te klikken gratis downloaden.

Als u na een arbeidsongeval hulp van iemand anders nodig hebt om dagelijkse handelingen uit te voeren (bijvoorbeeld om u te wassen, te eten of u te verplaatsen), kan de deskundige dokter van de rechtbank of de medische dienst van de verzekeringsmaatschappij beslissen om u een aanvullende vergoeding toe te kennen: de vergoeding voor hulp van derden.

Die vergoeding moet hulp van een derde financieren. Daarom ontvangt u hem niet langer zodra je 91 opeenvolgende dagen gehospitaliseerd bent.

Hoe wordt de hulp van derden geschat?

De dokter baseert zich op een rooster met een aantal stellingen over 6 essentiële handelingen in het dagelijkse leven:

1. u verplaatsen;
2. voedsel nuttigen of bereiden;
3. voor jouw persoonlijke hygiëne instaan en je kleden;
4. uw woning onderhouden en huishoudelijk werk verrichten;
5. leven zonder toezicht, je bewust zijn van gevaren en gevaar kunnen vermijden;
6. kunnen communiceren en sociaal contact hebben.

Hoe beperkter die mogelijkheden, hoe meer hulp van derden u nodig hebt en hoe hoger de vergoeding die u wordt toegekend.

Hoe wordt de vergoeding voor hulp van derden berekend?

Het maximale jaarlijkse bedrag van de vergoeding voor hulp van derden bedraagt 12 keer het gewaarborgde gemiddelde minimummaandinkomen. Dat wordt bepaald door de Nationale Arbeidsraad en wordt regelmatig geïndexeerd.

De vergoeding voor hulp van derden kan ook worden verminderd als u door een nieuwe prothese minder hulp van derden nodig hebt.

Van die vergoeding worden geen socialezekerheidsbijdragen en geen bedrijfsvoorheffing afgehouden.

Besluit: u laat zich best op voorhand beraden door een onafhankelijk expert verdediging letselschade.

U hebt als slachtoffer een arbeidscontract. U is ten laste van het ziekenfonds. Het ziekenfonds beslist na een termijn dat u terug moet kunnen werken.

U betwist de verplichte tewerkstelling. U tekent hoger beroep aan bij de arbeidsrechtbank.

Wie betaalt wat ondertussen, in afwachting van een vonnis van de arbeidsrechtbank ?

U hebt bijvoorbeeld een gebroken arm opgelopen door een privaat ongeval thuis.Na een operatie en 3 maanden herstel lijkt alles terug in orde te zijn. Dat vindt ook de adviserend geneesheer van het ziekenfonds: de werknemer kan weer gaan werken. U is van mening dat u nog niet kan gaan werken. U vreest dat uw pijn nog kan verergeren. Of u is bang dat de arm nog niet sterk genoeg is om het werk te hervatten...

De arbeidsgeneesheer oordeelt dan ook dat de werknemer helemaal nog niet kan gaan werken. Waarvan moet u als slachtoffer dan leven in afwachting van het moment dat dit allemaal wel terug lukt? 

Procederen tegen het ziekenfonds

De beslissing van het ziekenfonds om geen uitkeringen meer te betalen, kan men aanvechten bij de arbeidsrechtbank. De procedure kan een lange tijd in beslag nemen. Als u geen vordering stelt dan valt u figuurlijk tussen twee stoelen.

De RVA is een vangnet. U behoudt uw arbeidscontract, de RVA betaalt voorlopige uitkeringen. Dit gebeurt in afwachting van een vonnis.

Uitkeringen van de RVA: het principe

De RVA kent een systeem van zgn. tijdelijke werkloosheid wegens overmacht. Iemand die geen uitkeringen meer krijgt van het ziekenfonds, maar toch nog niet in staat blijkt om zijn job te doen, kan daar een beroep op doen. Dit heeft te maken met het feit dat ‘arbeidsongeschikt zijn’ in het kader van de ziekteverzekering niet hetzelfde is als voor de Arbeidsovereenkomstenwet. In het eerste geval beoordeelt men het algemener (= 66% of meer van zijn vermogen tot verdienen verloren zijn) dan in het tweede geval (= kan men zijn normale taken nog uitoefenen?).

U­itkeringen we­­gens overmacht staat nu ook open in de eerste 6 maanden van de arbeidsongeschiktheid.

Voorwaarden. De RVA kan de werknemer ook zelf aan een onderzoek onderwerpen.

Wanneer de RVA arts dezelfde mening toegedaan is als die van het ziekenfonds dan valt de werknemer alsnog tussen ‘drie’ stoelen. Om dat te vermijden, vraagt men het best eerst de mening van de arbeidsgeneesheer. Als die oordeelt dat men nog arbeidsongeschikt is, dan komt er zelfs geen onderzoek. Daarnaast zal de werknemer ook enkel uitkeringen krijgen als het voor de RVA duidelijk is dat er geen (lichter) vervangingswerk voorhanden is. In dat opzicht kan een verklaring van u dan weer wonderen doen.

Uitkeringen van de RVA: praktisch

De uitkeringen voor tijdelijke werkloosheid wegens overmacht bedragen 65% (gezinshoofd) of 60% (an­­deren) van het (tot € 1.178 begrensde) brutoloon. De aanvraag moet gebeuren via een formulier C 3.2, de vakbond van de werknemer of uw sociaal secre­­tariaat kennen die procedure wel. Let op! Het gaat om uitkeringen voor tijdelijke werkloosheid, men kan dit stelsel dus niet eindeloos ‘genieten’. Het heet “ voorlopige werkloosheidsuitkeringen wegens overmacht”.

Besluit: de arbeidsgeneesheer speelt hierin een belangrijke rol. De bijstand door een eigen expert, onafhankelijke raadsdokter, is voor het slachtoffer een grote hulp en steun.

De VDAB (Vlaamse dienst voor arbeids bemiddeling) publiceerde een lijst met codes van de problematieken voor de indicatie van arbeidshandicap en de toekenning van het recht op bijzondere tewerkstellingsmaatregelen.

Klik hier voor deze lijst.

Op dezelfde webpagina van de VDAB (klik hier) kan u tevens het standaard formulier vinden voor de aanvraag tot medisch / psychisch / psychologisch advies. In het kader van de ondersteuning van personen met een arbeidshandicap door VDAB/GTB op het vlak van tewerkstelling, is deze verklaring nodig met betrekking tot de medische / psychische / psychologische moeilijkheden personen ondervinden op de arbeidsmarkt.
Om deze personen gepast te begeleiden is het belangrijk dat deze beperkingen worden bevestigd door een arts (specialist).

De vergoeding van een arbeidsongeval is volledig verschilend van een vergoeding in gemeen recht. We gaan het hier uitsluitend hebben over een arbeidsongeval.

In mijn praktijk als raadsdokter moet ik met de patiënt beslissingen treffen. De patient komt me vragen of hij een beslissing van de arbeidsongevallen verzekering zou aanvechten en vraagt aan de raadsdokter expert welk geld hij zal ontvangen.

Er wordt dan met de patiënt een afweging gemaakt over het al dan niet aannemen van een vergoedingsvoorstel. De dokter begeleidt de patiënt in het nemen van een beslissing over ja dan neen aanvechten van een voorstel van de verzekering.